پنجشنبه، مهر ۰۲، ۱۳۸۸

مراسم طلب باران در ملارد قدیم - چؤمچه خاتین(چمچه خاتون)

چؤمچه خاتین نه ایستیر
آللاهدان  یاغیش ایستیر
الی قالیب خمیرده
بیرجه قاشق سو  ایستیر


هنگامي که مدتي باران نمي‌باريد و احتمال خطر کم آبي مزارع و باغات را تهديد مي‌کرد، شماري از خانواده…ها جمع شده، بچه…هاي خود را براي برگزاري مراسم چمچه خاتون آماده مي…کردند. ابزار مورد نياز براي اين مراسم عبارت بود از:
١. يک قاشق بزرگ چوبي که به آن «چمچه» گفته مي…شد.
٢. دوختن و فراهم نمودن عروسکي پارچه…اي.
پس از اين که عروسک آماده مي…شد، قسمت پهن چمچه را در لباس عروسک قرار داده، آن را به شيوه…اي خاص مي…دوختند تا چمچه از عروسک جدا نشود و سپس دسته…ي چمچه را در اختيار کودکان قرار مي…دادند تا مراسم را اجرا نمايند.
نکته قابل توجه در چهره سازي اين عروسک اين بود که زناني که چهره…ي عروسک را سوزن دوزي مي…کردند، تلاش عمده…ي خود را در زشت و عبوس نشان دادن عروسک به کار مي…بردند و اين شايد نشان و نمادي از چهره…ي خشن و عبوس خشکسالي بوده باشد.
وقتي چمچه خاتون در دست کودکان قرار مي…گرفت، آنان به صورت گروهي در کوچه پس کوچه…هاي ملارد و کردآباد راه افتاده، با هاي و هوي کودکانه خود، جلوي هر خانه…اي که مي…رسيدند اين ترانه ترکي را مي‌خواندند
چمچه خاتون نه ايستير
اللـه‌دن ياغيش ايستير
اَلـي قاليـب خميـــرده
بيرجه قاشق سو ايستير
ترجمه: «چمچه خاتون چي مي‌خواد؛ از خدا باران مي‌خواد؛ دستش مونده تو خمير؛ به اندازه يک قاشق آب مي‌خواد».
قایناق: مراسم طلب باران در ملارد قدیم

۱ نظر: